Od 1 stycznie 2019 r. weszły w życie przepisy poważnie zmieniające ustawę o związkach zawodowych. Najbardziej oczywistą zmianą jest dopuszczalność przyjmowania osób niebędących pracownikami – od tej pory do związków mogą należeć osoby zatrudnione na podstawie umów cywilnoprawnych oraz tzw. samozatrudnieni.
O wiele ważniejsze są jednak zmiany w dokumentacji jaką związki muszą przekazywać pracodawcom. Dawniej informacja o liczebności organizacji związkowej była przekazywana do pracodawcy cztery razy w roku. Obecnie będzie to miało miejsce dwa razy w roku, ale związki powinny za każdym razem składać dwa osobne oświadczenia.
Pierwsze oświadczenie (składane w oparciu o art. 25[1] ustawy) będzie podstawą do ustalenia czy dany związek ma prawa zakładowej organizacji zawodowej (wynikające z art. 26-33[1] ustawy). Tu podać należy liczbę wszystkich członków związku, z jednym zastrzeżeniem. Zastrzeżenie to wynika z art. 25[1] ust. 5 ustawy, który stanowi, że osoby które należą do dwóch (lub więcej) związków zawodowych muszą wskazać w którym z nich mają być uwzględniane przy ustalaniu reprezentatywności.
Drugie oświadczenie (składane w oparciu o art. 25[3], a także o art. 25[1] ust. 2-12 ustawy stosowane odpowiednio z mocy art. 25[3] ust. 8 ustawy) będzie podstawą ustalenia czy dany związek jest reprezentatywny. Te oświadczenia będą trudniejsze do wypełnienia. Po pierwsze aktualne pozostaje zastrzeżenie o którym powyżej – osoby które należą do dwóch (lub więcej) związków zawodowych muszą wskazać w którym z nich mają być uwzględniane przy ustalaniu reprezentatywności. Pod drugie, międzyzakładowe organizacje związkowe składają osobne oświadczenia do każdego pracodawcy, w każdym uwzględniając tylko pracowników u niego zatrudnionych. Po trzecie, w oświadczeniu składanym do 10 stycznia 2019 r. można jeszcze uwzględnić wszystkich członków spełniających warunki pierwszy i drugi. Ale w późniejszych oświadczeniach (poczynając od 10 lipca 2019 r.) należy pominąć te osoby, które do związku należą krócej niż sześć miesięcy (wynika to z art. 25[3] ust. 6 ustawy).